Okres Macedoński

Jest  to  czas  podbojów  Aleksandra  Wielkiego,  który  wyprawił  się  przeciw  Persji  i  opanował  ją  całkowicie  w  327  roku.  Kontynuując  swój  marsz  na  zachód  zdobył  po  dwumiesięcznym  oblężeniu  Gazę  i  opanował  Egipt.  Witany  przez  ludność  i  kapłanów  jako  wybawiciel  spod  jarzma  perskiego,  Aleksander  w  czasie  wizyty  w  świątyni  Amona  został  uznany  za  boga.  Aktem  wielkiej  doniosłości  było  założenie  przez  Aleksandra  w  332  roku  nowego  wielkiego  miasta  w  Egipcie  -  Aleksandrii.  Miała  ona  odegrać  rolę  łącznika  między  Macedonią  a  Wschodem  z  pominięciem  miast  fenickich,  miała  być  punktem  handlu  światowego  i  stolicą  wielkiego  imperium.  Tymczasem  Aleksander  rozpoczął  przygotowania  do  podboju  Arabii,  chcąc  w  ten  sposób  uzyskać  wygodne  połączenie  między  Mezopotamią  a  Egiptem,  następnie  zaś  do  opanowania  zachodniej  części  Morza  Śródziemnego,  najpierw  Kartaginy,  a  później  Italii.  

Nagła  śmierć  Aleksandra,  który  nie  pozostawił  po  sobie  prawowitego  następcy  stała  się  przyczyną  walk  trwających  ponad  40  lat.  Faktycznie  na  plan  pierwszy  wysunęli  się  wodzowie  macedońscy.  Spośród  nich  naczelne  stanowiska  zajęli:  Perdikkas  pełniący  funkcję  zwierzchnika  sił  zbrojnych,  Antypater  naczelny  wódz  w  Europie,  oraz  satrapowie  -  Ptolemeusz  w  Egipcie,  Seleukos  w  Babilonii,  Antygonos  we  Frygii  i  Lizymach  w  Tracji.  Wtenczas  do  głosu  zaczęły  dochodzić  tendencje  separatystyczne  wywołane  ambicjami  satrapów.  A  walki  między  nimi,  w  których  kilku  słabszych  zawierało  sojusz  przeciw  silniejszemu  wypełniły  okres  od  323  do  280  roku  i  doprowadziły  ostatecznie  do  wytworzenia  się  systemu  państw  hellenistycznych,  które  przetrwały  aż  do  podboju  rzymskiego.  Koronowanie  się  na  królów  poszczególnych  satrapów  oznaczało  formalną  likwidację  monarchii  Aleksandra  Wielkiego.  W  miejsce  pięciu  powstały  teraz  cztery  monarchie:

- Seleukosa w Syrii, części Azji Mniejszej, Mezopotamii i Iranie
- Lizymacha w Tracji i zachodniej części Azji Mniejszej
- Kassandra w Grecji i Macedonii
- Ptolemeusza na obszarze Egiptu, Palestyny, Fenicji i Cypru.
_______________________________________________________

KRÓLOWIE MACEDOŃSCY (332 – 305 p.n.e.)

- Aleksander Wielki (332 – 323 p.n.e.)
- Filip Arrhidaeus (323 – 317 p.n.e.)
- Aleksander IV (317 – 305 p.n.e.)

ALEKSANDER MACEDOŃSKI

Aleksander III Macedoński, ur. 19-20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336 - 323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości. Okres panowania Aleksandra wyznacza granicę między dwiema epokami historii starożytnej: okresem klasycznym i epoką hellenistyczną. Jego ojciec Filip II zreformował państwo macedońskie i zdołał podporządkować sobie większość Grecji. W 336 p.n.e. Aleksander odziedziczył silne państwo oraz dobrze zorganizowaną i doświadczoną armię. Po ujarzmieniu zbuntowanych greckich poleis kontynuował plany ekspansji pozostawione przez Filipa – w 334 p.n.e. zaatakował rządzoną przez Persów Azję Mniejszą, rozpoczynając serię kampanii trwającą 10 lat.

Od 525 roku p.n.e., kiedy to król perski Kambyzes II pokonał Psametyka III, Egiptem rządzili Persowie. Po zwycięstwie i zdobyciu Tyru i Gazy (jesienią 332 roku p.n.e.) Aleksander przekroczył w Peluzjum granice Egiptu, gdzie entuzjastycznie witany był jako wyzwoliciel. Następnie Aleksander wraz z wojskami skierował się w górę Nilu, w kierunku Memfis. Perski satrapa Egiptu, Sabakes, poległ pod Issos, a jego następca Mazakes, rezydujący w Memfis, po krótkich negocjacjach poddał miasto bez walki. Oddał Aleksandrowi pałac i wypłacił ze skarbca sumę około 800 talentów. W świątyni Ptaha, w Memfis, kapłani prawdopodobnie wprowadzili Aleksandra na tron faraonów, nadając mu tytuł Króla Dolnego i Górnego Egiptu.  Następnie na śródziemnomorskim wybrzeżu, na zachód od kanopijskiego ujścia Nilu, Aleksander założył najsłynniejsze z wielu miast nazwanych swoim imieniem – Aleksandrię. Egipska Aleksandria stała się później siedzibą władców z dynastii Ptolemeuszy oraz jednym z najważniejszych miast starożytnego świata. Na wiosnę 331 roku p.n.e. Aleksander opuścił Egipt, powierzając administrację państwem dwóm byłym nomarchom – Doloaspisowi i Petisisowi, pozostawiając dowództwo sił wojskowych Macedończykom. Był to pierwszy w historii rozdział władzy cywilnej i wojskowej.

Aleksander zmarł w wieku 32 lat w Babilonie, w trakcie przygotowań do kolejnych wypraw wojennych, pozostawiając imperium, którego rozpiętość ze wschodu na zachód wynosiła 5 tys. km.  Został pochowany w swojej ukochanej Aleksandrii, jednak grobowca jak dotąd nie odnaleziono. Po jego śmierci rozgorzały walki pomiędzy dowódcami macedońskiej armii, tzw. diadochami, które doprowadziły do podziału ogromnego państwa na kilka królestw.

FILIP ARRHIDAEUS

Filip III Arridajos – (359 – 25 grudnia 317 p.n.e.) – król Macedonii w latach (323 - 317 p.n.e.) oraz formalny władca Egiptu. Syn Filipa II Macedońskiego z nieprawego łoża z Filinną, przyrodni brat Aleksandra Macedońskiego, mianowany królem po jego śmierci, mąż Eurydyki III, córki byłego króla Macedonii Amyntasa IV i Kynane, córki króla macedońskiego Filipa II i królowej Eurydyki II.

Był upośledzony umysłowo - rządy w jego imieniu sprawowali Antypater, Perdikkas i Krateros. Jego koregentem został, po przyjściu na świat, Aleksander IV - syn Aleksandra Macedońskiego i Roksany. Podczas pewnej audiencji w 318 p.n.e., na której król, a faktycznie Poliperchon, przyjmował posłów z Aten, jeden z Ateńczyków powiedział coś za co zganił go Poliperchon, wtedy Filip zrozumiawszy z tego tyle, że jego godność królewska została obrażona, wstał z tronu, chwycił włócznię i przebiłby nieszczęsnego Ateńczyka, ale Poliperchon objął króla wpół i zatrzymał go. Jesienią 317 p.n.e. po próbie ucieczki wpadł wraz z małżonką w ręce matki Aleksandra Macedońskiego, Olimpias, która przetrzymywała królewską parę w ciasnej więziennej celi. Po kilku tygodniach w celi, w październiku 317 p.n.e., kilku najemników trackich zakłuło króla swymi krótkimi mieczami. Jego żona popełniła samobójstwo tego samego dnia, w którym zamordowano jej męża. Odrzuciwszy "prezenty" od Olimpias – miecz, sznur, oraz naczynie z cykutą – powiesiła się na swoim pasku.

ALEKSANDER IV

Aleksander IV (323 - 310 p.n.e.) – władca Macedonii i Egiptu, syn Aleksandra Wielkiego i księżniczki baktryjskiej Roksany. Ze względu na małoletniość nie sprawował nigdy władzy samodzielnie. Państwem rządzili namiestnicy Perdikkas, Antypater i Polyperchon. Aleksander od momentu narodzin był tytularnym koregentem swojego stryja Filipa III. Po zamordowaniu Filipa III w 317 p.n.e., Aleksander IV był także czczony jako król Egiptu. Mieszkał razem ze swoją matką w Macedonii, w 316 p.n.e. wraz z nią został uwięziony przez Kasandra, który w 311/310 p.n.e. zamordował Roksanę i Aleksandra obawiając się jego praw do tronu. W Egipcie dokumenty datowano według Aleksandra jeszcze do czasu objęcia rządów przez Ptolemeusza I Sotera w 306 p.n.e.